Covid-19 Salgını Sonrası İletişim

   İlk olarak Aralık 2019’da Çin’de gözüken virüs, daha sonraları Avrupa’yı esir altına aldı. Öksürük, ateş ve solunum yetmezliği gibi belirtilerle ortaya çıkan Covid-19 virüsü, gün geçtikte artmaya devam etti. Bu virüs insanlarda endişe, korku, panik gibi birçok duygu tattırdı ve globalleşen dünyanın bir sorunu haline geldi. Tüm Türkiye birlikte dayanışma içindeyiz. Ortak bir amaç için buluştuk. Hasta olanlar hakkında önümüzde açık okuyacağımız, okuyup moral bozacağımız çok örnek yok. Medya genelde bu tarz şeyleri gizliyor.

Önlem, akıl, çözüm arama kazanacak. Yalnız değiliz. Aslında bu konuyla ilgili Benjamin Franklin’in şu cümlesi aklıma geliyor: Her sorun kendi içinde bir fırsat saklar. Ve sorun fırsatın yanında cüce kalır!

Virüsü yenmek sadece bir başlangıç

   Çevremde hiç kimsede hiç kimsede yoktu bu hastalık acaba kimde olacak, kimde başlayacak? Derken ilk kendimizde bulabiliyoruz bu hastalığı. Ancak virüse kendisinin kapıldığını öğrenince endişeye kapılıyor insan ister istemez. Hastanın iyileşme aşamasında ya da sonrasında hastaya tek sorulan soru şu “virüsü nerede kaptın?”  bu soruyla çok karşı karşıya kalıyor. Aslında virüs her yer de. Bu gibi çevresinden gelen soruları hastalıktan sonra yanıtlamakta bile güçlük çekebilir. Çünkü karantina süreci kötü geçmiş ya da diğer durumu kritik hastaları görüp korkuya maruz kalmış olabilir. Onda birtakım travmaları harekete geçirebilir ki bu da bireyi çok yıpratan bir şeydir. Virüsü uzak mesafenin olmadığı bir yerde ya da seyahat sırasında kapan kişi, tedavisinden sonra seyahat yapmakta ya da kalabalık olan yerlere gitmekte çekinebilir. Her şeye dikkat etmeye, aşırı duyarlı olmaya başlar. Kısaca bir tür paranoid bozukluk…

   40 yaşındaki bir hasta kendini ölüm döşeğinde görüyormuş, yani motivasyonu çok düşükmüş “ Sonum ne olacak” gibi düşünüp karamsar bir tabloya dönüştürmüş hastalığı kendi açısından. Dolayısıyla bir şeyi değiştiremiyorsak ona bakış açımızı değiştirmeliyiz. Şayet ben ölümden değil, ölüme hazırlıklı olmamaktan korkarım.

   Virüs süresince evde karantinada kalan birey ailesini ve çocuklarını da bilgilendirdiği ve çocuklar böylesi durumlara pek alışkın olmadıkları için düzenleri bozulacak, böyle ayrı kalmak bir alışkanlık haline bile gelebilecektir. Örnek vermek gerekirse geçenlerde okuduğum, seyahat sırasında Covid-19 virüsüne yakalanan bir babanın dedikleri özetle “Eve geldiğimde eşime ve çocuklara 14 gün boyunca temas olmayacağını belirttim. Çocuklarımı bu duruma hazırladım. Çocukların psikolojisi ve düşüncesi daha farklı ‘Babam ölecek mi, iyileşecek mi?’ gibi daha kaygılı yaklaşıyorlar. Çocuklara bunu eğlenceli hale getirdik. Mesela kızım kâğıda mesaj yazıp uçak haline getirip bana atıyordu.” böyleydi. Bu durumda virüs sonrası iletişim 1-2 hasta yine mesafeli devam eder ki bu da etkili bir iletişim kurmayı güçleştirir.

Adaptasyon: Yeni normal hayat

   Hastalık sonrası kişi uzaktan sosyal olduğu ve zihinsel yeteneklerini geliştirmek için sosyal yeteneklerini de geliştirmesi gerekiyor. Barınmaya, beslenmeye, güvende olmaya nasıl ihtiyacı varsa diğer insanlarla iletişim kurmaya, onlarla düşüncelerini, duygularını paylaşmaya da o kadar derin ihtiyaç duyar. İnsanın diğer insanlarla duygusal ilişkiler kurma ihtiyacı o kadar derin ve vazgeçilmezdir ki daha dünyaya gelmeden önce bununla ilgili tüm sinir ve hormon sistemleri hazır hale getirilir. Pandemi sürecinde gerek evden çıkmama gerekse karşılıklı sosyal ilişkilerde azalma yaşanılmasından dolayı bireyin günlük yaşantısı dijital dünyanın etkisindedir. Bu bağlamda kişinin dijital ve internete olan bağımlılığı gittikçe artıyor. Bu bağımlılık sürecinde insanı etkileyen en önemli faktör: yalnızlık; diğer kişilerle sağlıklı bir iletişim kurulamaması sorunu ortaya çıkar.

   Bu virüs sürecinden sonra insanlar uzun bir süre yalnızlık çektiğinden ve hep aynı günleri yaşadığından dolayı bu süreçten kurtulduğunda olayları idrak etmeye çalışır, daha sonrasında ölüm korkusundan kurtulduğu için rahatlar ve heyecanlı, sevinçli bir ruh haline girip bu pandemi sürecinde yapmayı planladığı şeyleri yapabilir ya da daha çok önlem alarak tedirgin davranışlar sergileyebilir. Bu güne kadar yaptığı iyi ve kötü davranışları çevresine anlatmaya başlar ve dolayısıyla sosyalleşmesi de gelişebilir. Sonuç olarak pandemi sonrası iletişimde birey ya dışarıya kapanık olacak ya da çevresindeki kişilerle sosyalleşecektir.